Utrechtse notariƫle akten (1600-1660)

Om de laatste 10.000 akten van Utrechtse notarissen uit de zeventiende eeuw te ontsluiten en daarmee een waardevol project te voltooien, doen we graag een beroep op u!

Stand van zaken

  • 45.683 scans
  • 340 deelnemers

  • 44.634
    • 0.3% Onbruikbaar
    • 97.7% Ingevoerd
    • 96.5% Gecontroleerd
    Ingevoerd 98%
  • 44.099
    • 0.3% Onbruikbaar
    • 97.7% Ingevoerd
    • 96.5% Gecontroleerd
    Gecontroleerd 96.8%
Meedoen aan dit project

Project info

 
Albert HUA

Albert HUA

Patroniemen, wat ermee te doen?

Laatst bijgewerkt op: 

Patroniemen als Ghijsbertsz. of Henricxdr. worden op diverse wijzen afgekort, meestal met sierlijke boogjes en krullen. Wat betreft de juiste wijze van invoer gelden de volgende regels (die terug te lezen zijn in de invoerinstructie):

  • Alle tussenvoegsels die na een patroniem (bij ons dus een achternaam!) opdoemen komen terecht in het achternaamveld. Dus bij Jan Andriesz van Nijvelt, komt het vetgedrukte in zijn geheel in het achternaamveld. Anders gezegd: uitsluitend tussenvoegsels die direct na de voornaam komen, belanden in het tussenvoegselveld.
  • Er komen veel schrijfvarianten voor van de afgekorte patroniemuitgang ‘zoon’ of ‘dochter’. Bij voorkeur deze invoeren als sz. of dr. Bijv. Jansz. of Jansdr. Indien de notaris de patroniemuitgang voluit heeft genoteerd, nemen we die uiteraard precies zo over.   

Veel succes verder!

Vriendelijke groet, Albert

  • Marijke Lambermont

    Marijke Lambermont

    Hallo Albert,

    Wat betreft het eerste bolletje heb ik het wel op de goede manier gedaan, denk ik. De afkortingen van patroniemen roepen wel een paar kleine vraagjes op:

    Ten eerste zette ik er nooit een punt achter (ook niet bij mijn werk op de Alexander Numankade). Moet dat nu dan wel?

    Bij de patroniemen Henricxz en Dircxz met cx voegde ik alleen een z toe. Of moet dat toch sz zijn, dus Henricxsz en Dircxsz?

    Marijke Lambermont

     

  • Albert HUA

    Albert HUA

    Laatst bijgewerkt op: 

    Dag Marijke,

    Bedankt voor je opmerking. In onze notariële database zitten meerdere varianten. Maar een handleiding vraagt nu eenmaal om een eenduidige methode, vandaar. Ter relativering van het al of niet plaatsen van een punt zij gemeld dat de zoekfunctie van onze database er geen punt van maakt dat beide varianten door elkaar heen bestaan: zij weet ze beide te vinden. 

    Wat betreft de afkorting z. of sz. dat hangt enigszins af van wat er vóór de gebruikte afkortingskrul staat. In de getoonde afbeelding staat er al een ‘s’ dus dan gaat het enkel om toevoeging van een ‘z.’ (Ghijsbertsz.) maar zou er Ghijsbert + afkortingskrul staan, dan zou je inderdaad sz. mogen toevoegen. In ieder geval wat betreft de getoonde afbeelding (liever) niet Ghijsbertssz. (met dubbele ‘s’) invoeren. Want zo’n extra ‘s’ maakt wel uit voor de zoekfunctie.

    Het belangrijkste is dat we een eventuele afkortingskrul van het patroniem niet over het hoofd zien. Maar als die er niet zou staan – wat regelmatig voorkomt – dan nemen we gewoon over wat er staat. Zo kom je bij meisjes/vrouwen regelmatig iets tegen in de trant van: Cornelia Jans van Bueren. Dat wordt dan krek eender ingevoerd.

    Naar aanleiding van je opmerking heb ik de invoerinstructie op dit punt iets uitgebreid.

    Vriendelijke groet,

    Albert

  • BMH

    BMH

    De patroniemen invoer is bij HUA anders dan bij het Amsterdams archief: "alles" in het achterste veld, alleen voornaam in het eerste. Bij AAA wordt het patroniem in het vak bij de voornaam geplaatst. tussenvoegsel in eigen vak, daarna achternaam.

    Dat is wel ff wennen.

    Heeft dat met jullie zoekmachine te maken?

  • Albert HUA

    Albert HUA

    De relatie tussen achternaam en patroniem is een lastige: in een aantal gevallen heeft de van de vader afgeleide naam zich namelijk verzelfstandigd tot (enige) achternaam: b.v. Jansen, Hendriks. Hoe het ook zij, wij onderscheiden bij Het Utrechts Archief in ons zoeksystemen op personen ‘slechts’ voornaam, tussenvoegsel en achternaam. Met dit soort archiefafhankelijke spelregels zal het inderdaad even wennen zijn bij de verschillende projecten hier op Vele Handen.

  • BMH

    BMH

    Dank voor de reactie!