Alle Amsterdamse Akten

Miljoenen akten liggen nog begraven in het archief van de Amsterdamse Notarissen. Ga mee op ontdekkingstocht en help de geschiedenis van Amsterdam herschrijven!

Current status

  • 169/514 notaris
  • 1.573 participants

  • 169
    Notaris32.9%
  • 1.022.245
    • 0% Unusable
    • 68.9% Entered
    • 57.8% Validated data
    Entered 68.9%
  • 857.220
    • 0% Unusable
    • 68.9% Entered
    • 57.8% Validated data
    Validated data 57.8%
Participate in this project
Dit project heeft al meer dan
1 Miljoen ingevoerde akten! De miljoenste akte is ingevoerd door Greet van Looij op 28-02-2024 om 18:35!

Project info

 
JW Kooistra

JW Kooistra

Klassenjustitie - Boreel vs Luijkes

Updated at: 

Jacob Bicker-Raye schreef er over in zijn dagboek :

 

1743

27 juli

 

Jacob Boreel, afslager van de meubilaire goederen, schijnt nog al driftig geweest te zijn en er vrij zonderlinge manieren op na gehouden te hebben. Eens had hij een van zijn dienstmeiden met een slijpbord ‘in haastigheid’ een flinken slag in den nek toegebracht. Een dag of tien later stierf de meid en toen zei men, dat het tengevolge van dien ongelukkigen slag was, wat ook wel het geval zal geweest zijn. Maar in die dagen zal men het een Boreel niet om zoo'n kleinigheid lastig gemaakt hebben.

 

De betreffende dienstmeid was Lijsje (Elizabeth Luijkes), en zij deed haar verhaal aan de getuigen die nu bij de notaris de Fremeri zitten, op 31 juli 1743 (2 dagen na haar overlijden, en 2 dagen voor haar begrafenis), om haar woorden postuum op schrift te laten stellen.

 

Het verhaal in het kort:

Op 17 juli 1743 waait er op de buitenplaats van dhr Boreel in Ouderkerk een raam dicht, waardoor de ruit sneuvelt.

Dhr Boreel kwam direct op hoge poten naar de keuken en eiste uitleg.

Lijsje zei dat zij daar niet schuldig aan was, misschien had de schoonmaakster het raam open laten staan.

Dhr Boreel vertrekt maar komt aanstonds weer terug en ontslaat haar, als ze maar enige vergoeding denkt te krijgen dan heeft ze dat compleet mis, en slaat haar met een “slijpbord” in haar nek.

Ontslagen en al ging ze naar Trijntje Jansen (1e getuige) wonende in de kelder “onder de grutter” in de Wolvestraat, waar ook de 2e en 3e getuige logeerden.

 

Daar deed Lijsje haar hele verhaal.

In de loop van zondag 21 juli voelde ze koorst opkomen, dus de dokter werd gehaald de volgende dag.

Die schreef haar enige zalfjes voor voor haar nek, en medicijnen tegen de koorts.

 

In de loop van diezelfde zondag verzocht Lijsje één van de getuigen om haar spullen op te halen bij Dhr Boreel op de Keizersgracht, waar betreffende getuige sprak met (naar zij aannam) Dhr Boreel zelf, en dat die slag met dat bord wellicht wat harder aangekomen was dan hij gedacht had.

Waarop dhr Boreel haar zeide dat hij Lijsje helemaal niet geslagen had, hoogstens “gestooten” met een plank.

 

Lijsje werd ondertussen in de Wolvestraat steeds zwakker, en was vanaf maandag 22 juli bedlegerig.

De dokter  komt haar dagelijks bezoeken, en hij appliceert haar twee keer een “Spaanse Vlieg”. (Wat is dat?)

Laatste keer op Maandag 29 juli 1743, maar helaas het mocht niet baten: Lijsje overlijdt die middag.

En wordt begraven op het Westerkerkhof op Vrijdag 2 augustus 1743.

 

Hier de complete acte

  • verwijderd225112020

    verwijderd225112020

    Wat een droevig verhaal!

    De Spaanse vlieg, is denk ik echter hetzelfde middeltje als wat men nog steeds heden ten dage in bepaalde, met name in Amsterdam voorkomende, winkels kan kopen.