Mutueel testament - een echtgenoot goed achterlaten avant la lettre
Laatst bijgewerkt op:
Theo Martin kwam onderstaande akten onder ogen en vraagt zich af:
“In Nederland en België is een mutueel testament nietig (resp. art. 977 en 968 BW). Wederkerig erfrechtelijke beschikkingen bij één stuk zijn daar alleen mogelijk tussen (aanstaande) echtgenoten, wanneer zij geschieden bij huwelijksvoorwaarden: hoe kan deze notaris dit dan accepteren?”
Tiel, 6 december 1808 – Mutueel testament
“Gerrit van Ree en Neeltje van Davelaar egtelieden te Doorn”.
Tiel, 26 december 1808 – Mutueel testament
“Cornelis Sterk den Ouden en Antje van Sterkenburg egtelieden onder Culenborg”.
Bij een mutueel testament wordt per notariele akte het recht van de langstlevende op het vruchtgebruik van de nagelaten goederen gevestigd.
De partner was namelijk geen wettelijk erfgenaam. Alleen de kinderen erfden.
Na overlijden van de echtgenoot, werd de langstlevende onderhouden door de kinderen.
Met een mutueel testament kon de langstlevende toch de goederen blijven gebruiken.
In 1923 werd bij wetswijzing ook de echtgenoot erfgenaam.
In het gegeven dat alleen kinderen erfden ligt het ontstaan van een mutueel testament.
Bij het sluiten van een huwelijk werd in de huwelijkse voorwaarden vastgelegd dat de echtgenoten wederkerig, ook wel mutueel, elkaar benoemden tot erfgenaam.
De kinderen hadden pas volledige beschikking over de goederen als beide ouders waren overleden.
Vanaf 1923 erfde de echtgenoot dus (pas) ook, naast de kinderen. Daarmee verdween het mutueel testament.
Echtgenoot én kinderen erfden direct bij overlijden.
Kinderen konden hun erfdeel dus opeisen van de langstlevende ouder.
In 2013 werd een wetswijziging aangenomen, waarmee kinderen hun erfdeel ontvangen ná overlijden van beide ouders.
Het mutueel testament is dus eigenlijk een belangrijke voorloper van het huidige erfrecht, waarmee de financiële positie van de langstlevende echtgenoot werd versterkt.
