Landlopers Wortel- en Merksplas-Kolonie

Had je geen werk, geen vaste woonplaats en geen middelen van bestaan? Dat werd je tot 1993 naar Wortel- of Merksplas-Kolonie gestuurd. Tienduizenden landlopers werden hier verplicht tewerk gesteld in een gezonde groene omgeving. Zo zouden zij heropgevoed worden tot brave en hardwerkende burgers. Help mee om de persoonlijke dossiers van deze landlopers te ontsluieren en ontdek zo of ook jouw voorvader in de Kolonie verbleef.

Stand van zaken

  • 31.597 scans
  • 226 deelnemers

Project info

De Landlopers van Wortel- en Merksplas-Kolonie

Had je geen werk, geen vaste woonplaats en geen middelen van bestaan? Dat werd je tot 1993 naar Wortel- of Merksplas-Kolonie gestuurd. Tienduizenden landlopers werden hier verplicht tewerk gesteld in een gezonde groene omgeving. Zo zouden zij heropgevoed worden tot brave en hardwerkende burgers. Help mee om de persoonlijke dossiers van deze landlopers te ontsluieren en ontdek zo of ook jouw voorvader in de Kolonie verbleef.

Wortel- en Merksplas-Kolonie

Wortel- en Merksplas-Kolonie zijn voormalige landbouwkoloniën waar bijna 175 jaar lang arme mensen en landlopers werden opgevangen. Ze zijn opgericht binnen het utopisch project “Koloniën van Weldadigheid” tijdens de Nederlandse tijd. Nadien zijn ze verder uitgebouwd door de Belgische Staat – tot aan de afschaffing van de wet op de landloperij in 1993.
De gebieden hebben een grote historische betekenis als opvangplek voor vele tienduizenden landlopers en bedelaars én – samen met 5 Nederlandse zusterkoloniën - als internationale archetypes van landbouwkoloniën voor armoedebestrijding. Het motto was: de mens vormt het land en het land vormt de mens.
Samen met de andere Koloniën van Weldadigheid vertellen Wortel- en Merksplas Kolonie hoe op een kantelmoment van economische en maatschappelijke crisis, burgers en publieke overheden samenwerkten om via een innovatief project tot een betere maatschappij te komen.

Persoonlijke verhalen

Dit project zoomt in op de persoonlijke geschiedenis en verhalen van mensen die naar Wortel- en Merksplas Kolonie werden gestuurd. Van de meesten zit er een persoonlijk dossier in de archieven, soms ook met fotomateriaal. De dossiers geven een fantastische inkijk in de leefwereld van de landlopers en kolonisten: veel herkenbare, aangrijpende en soms ook grappige verhalen over mensen die geen sociaal vangnet hadden zoals wij dat nu kennen.
In dit project willen we die verhalen onderzoeken, verwerken en permanent toegankelijk maken voor bezoekers en zo Wortel- en Merksplas- kolonie versterken als belangrijke erfgoedlocatie. Dat doen we door de persoonlijke inlichtingenfiches te digitaliseren en te ontsluiten via een zoekmodule in bezoekerscentrum Kolonie 5-7 in Merksplas-Kolonie en op de website van Wortel- en Merksplas-Kolonie: www.kolonie57.be. Door middel van de zoekmodule zal gezocht kunnen worden op familienaam, maar ook woonplaats, periode enz. Iedereen kan zo zelf op zoek gaan naar voorouders of bijvoorbeeld landlopers uit de eigen gemeente, en hun dossier inkijken.

Samenwerking

Dit project is een samenwerking tussen Kempens Landschap, het Gevangenismuseum van Merksplas, het Rijksarchief Antwerpen-Beveren, Erfgoedcel Noorderkempen en Stedelijk Museum Hoogstraten. Om dit project financieel haalbaar te maken werd steun gevraagd en verkregen vanuit de Vlaamse Overheid.