Familie van je?

Geef deze paupers een naam en help mee de voorouders van meer dan één miljoen Nederlanders online vindbaar te maken. (Veenhuizen en Ommerschans 1822-1859)

Stand van zaken

  • 10.264 scans
  • 456 deelnemers

Project info

Bedelaars, landlopers, onzedelijke types, ongetrouwde moeders, ambtenaren, veteranen en arme huisgezinnen zaten tussen 1822 en 1859 in Veenhuizen in het verre Drenthe, in het verlaten fort de Ommerschans en in de koloniën Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord. Minstens 1 miljoen bekende en minder bekende Nederlanders hebben voorouders in deze Koloniën van Weldadigheid. Iedereen kent wel André Kuipers, Daphne Bunskoek, Philip Freriks en Willeke Alberti, maar misschien zat ook uw familie in dit ‘pauperparadijs’! Helpt u mee deze mensen online vindbaar te maken?

Koloniën van Weldadigheid

De Maatschappij van Weldadigheid is in 1818 opgericht om paupers een kans te geven zich te ontworstelen aan een arm bestaan. Nergens ter wereld is al vanaf het begin van de negentiende eeuw zo'n grootschalig experiment uitgevoerd om met landbouw de armoede te bestrijden. Mannen, vrouwen, weeskinderen, gezinnen met kinderen en veteranen werden vanuit het hele land opgestuurd naar de Koloniën in Frederiksoord, Ommerschans en Veenhuizen. Door te werken op het land dacht men de paupers te kunnen opvoeden tot nuttige en arbeidzame burgers.

Het archief van de Maatschappij van Weldadigheid

Elk jaar komen veel onderzoekers naar het Drents Archief in Assen om te speuren naar het reilen en zeilen van hun voorouders in de Koloniën van Weldadigheid. Het populaire tv-programma Verborgen Verleden haalt uit de inschrijfregisters regelmatig interessante informatie over voorouders van BN’ers die tot dan toe onbekend was. Het archief van de Maatschappij van Weldadigheid is een rijke bron met gedetailleerde gegevens over personen uit de onderkant van de samenleving van de 19e eeuw. Het archief was van onschatbare waarde voor het schrijven van de succesromans Het pauperparadijs van Suzanna Jansen en De proefkolonie en De bedelaarslonie van Wil Schackmann. Ook heeft het archief een zeer belangrijke bijdrage geleverd aan de UNESCO-Werelderfgoednominatie van de Koloniën van Weldadigheid.

De inschrijfregisters

Dankzij het negentiende-eeuws administratiesysteem van de Maatschappij van Weldadigheid zijn de inschrijfgegevens van vrijwel elke kolonist bewaard gebleven. Bij aankomst in de Koloniën kreeg men een nummer. De familienaam, voornamen, de geboortedatum en de dag van inschrijving werden nauwkeurig genoteerd en ook verhuizingen van het ene ‘gesticht’ naar het andere werden bijgehouden evenals het moment van ontslag uit de Koloniën. Deze gegevens bieden ons een mooi beeld over het leven in de Koloniën. Sommige mensen kwamen tot acht keer toe terug omdat ze er maar niet in slaagden het leven ‘buiten’ op de rails te krijgen. U kunt meehelpen om de inschrijfregisters uit de periode 1822-1859 doorzoekbaar te maken! Het gaat om ca. 10.000 scans met meer dan 100.000 persoonsnamen.

Wat gaan we doen?

U gaat de persoonsgegevens uit de gescande pagina van het inschrijfregister invoeren in de database. Het handschrift is soms even wennen, maar u helpt mee de toegankelijkheid van een heel belangrijk archief te vergroten. De volgende gegevens gaan we indiceren:

  • Inschrijfnummer
  • Namen
  • Geboortedatum
  • Religie
  • Van waar opgezonden
  • Datum van aankomst
  • Lengte 
  • Aanmerkingen

(Zie voor de uitgebreide uitleg de invoerinstructie.)

Voorbeeld inschrijfregister Veenhuizen.

Door deze gegevens te indiceren kunnen nazaten een kleine biografie van hun voorouders maken. Zo kunt u achterhalen waar een bedelaar vandaan kwam, hoe lang hij of zij was, tot welke kerkgenootschap men behoorde en of deze 'kolonist' ooit ontsnapt is aan het strenge regime!

Wat levert het project u op?

De Koloniën van Weldadigheid zijn genomineerd voor de UNESCO-Werelderfgoedlijst. In de zomer van 2018 valt de beslissing of de Koloniën daadwerkelijk Werelderfgoed kunnen worden. Het archief van de Maatschappij van Weldadigheid is een zeer belangrijk onderdeel van dit erfgoed. U helpt mee om de informatie toegankelijk te maken voor familie, wetenschappers en andere geïnteresseerden in dit unieke sociale experiment. Daarnaast worden de gegevens doorzoekbaar gemaakt voor het grote publiek via de website allekolonisten.nl

Punten

Daarnaast verdient u voor uw tijd en inzet natuurlijk ook de Vele Handen punten. Deze punten kunnen worden ingewisseld voor verschillende activiteiten en cadeaus. Per ingevoerde scan ontvangt u 3 VeleHanden-punten en na controle ontvangt u er nog eens 3. Een controleur ontvangt ook 3 punten per gecontroleerde scan. Een als onbruikbaar aangemerkte scan levert 1 punt op. Punten verdiend in dit project kunnen worden ingewisseld voor historische boeken, uitstapjes of lezingen.

Column kolonioloog

Wil Schackmann kent het archief van de Maatschappij van Weldadigheid op z’n duimpje en kan als geen ander vertellen over het wel en wee van de bewoners. Als ‘kolonioloog’ deelt hij regelmatig verhalen en opmerkelijke zaken met de deelnemers aan dit project en hij gaat in op inhoudelijke vragen over de inschrijfregisters. U vindt de column van de kolonioloog bij de mededelingen