Parijsch en Neerprijs onder Culemborg
Laatst bijgewerkt op:
Onderstaand een fragment van een kaart uit 1889 met de polders en landerijen rond Culemborg.
Te zien zijn de Goilberdingsche polder en polder Prijs, onderverdeeld in de Lage Prijs en de Hooge Prijs, links van de stad Culemborg.
De Lage Prijs werd in de volksmond ook wel aangeduid met Neerprijs.
1158-425 Atlas Culemborg – Regionaal Archief Rivierenland
De polder Goilberdingen, direct aan rivier de Lek, werd in de 10e of 11e eeuw aangelegd.
Ten zuiden van deze polder lag toen nog een waterkerende kade, de latere P(a)rijsseweg, ter bescherming van Goilberdingen.
Rond 1100 werd in het zuiden begonnen met de ontginning van de nieuwe polder Parijs.
De ontwateringssloten en dus ook de percelen laten, links, aan de westzijde van de nieuwe polder voornamelijk een noord-zuidrichting zien. De sloten en percelen, rechts, aan de oostkant zijn echter meer noordoost-zuidwest gericht.
De oostkant van de polder had een betere afwatering, lag tegen een oude oeverwal en was daarmee hoger.
De drassige westkant lag lager. Het onderscheid tussen de Lage Prijs en de Hooge Prijs was geboren.
Ook de aanleg van molens - en later gemalen - bevorderde de waterafvoer voor de Lage Prijs niet. In de wintermaanden stond de polder dan ook deels onder water.
Het gebied blijkt minder geschikt voor akkerbouw.
Grondgebruik is, tot op de dag van vandaag, beperkt tot wei- en hooilanden, grienden en waterpartijen. Bebouwing bleef schaars totaan de uitbreiding van Culemborg met nieuwbouw in de wijk Parijsch.
Polder Prijs Culemborg, 1890 - Bron: topotijdreis.nl
Overigens verwijst de naam Parijs, verbasterd in Prijs, zeer aannemelijk naar de stad Parijs.
In de Middeleeuwen was het gebruikelijk nieuwe ontginningsgebieden een naam te geven van een vooraanstaand(e) stad of land.
Zo hoopte men de nieuwe ontginning aantrekkelijk te laten klinken voor boeren om zich te vestigen.
Aanwijzingen van de alleroudste bewoning in polder Prijs, ver voor de polderontginning, duiden op het Laat-Neolithicum.
In 2010 zijn restanten gevonden van kringgreppels uit de bronstijd (2000-800 voor Chr.) en boerderijen en spiekers uit de ijzertijd (500-50 voor Chr.).
Tot in de Romeinse tijd was sprake van een vrijwel continue bewoning; mooi in beeld gebracht in de NPO-serie ‘Het verhaal van Nederland’.
