Bijzondere beroepen en personen I a t/m l
Updated at:
Lijst met bijzondere beroepen gevonden in de aktes van dit project zie ook
hier op de site van Velehanden.
zie ook M t/m z
aanspreker:
een persoon, die de familie en vrienden van de overledene ter begrafenis nodigt, diens dood aan de huizen aanzegt en verder met de bediening der begrafenis belast is. Hij wordt ook aanzegger, boodschapper, doodbidder, groefbidder,kraai, leedaanzegger, lijkbidder of nodiger genoemd.
amanuensis
Assistent op natuurkundig, biologisch en/of scheikundig terrein op een school of in een laboratorium. De term kan ook naar een klerk of secretaris verwijzen. (bron: Wikipedia)
arbeider telegrafist
lijkt een rang in de loopbaan van een personeelslid van een spoorwegbeambte: voorbeeld van het verloop van een loopbaan
Loopjongen, hulparbeider, waarnemend arbeider, arbeider rangeerder, arbeider telegrafist
gevonden op de site van de Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij
armenraad, secretaris van een,
volgens de Armenwet van 1912, een instelling, die tot taak heeft, de omstandigheden te onderzoeken van personen, die zich als hulpbehoevend aanmelden. De Armenraad geeft inlichtingen betreffende de armverzorging aan instellingen van weldadigheid en aan de overheid. bron Ensie.nl
arrondissementsdeurwaarder
Uitleg (arrondissements)deurwaarder
lees hier over arrondissement
automobielpoetser
Vast een van de eerste die er zijn beroep van kon maken in 1919
bakenmeester(rijks-):
is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van bakens, lichtboeien en andere navigatie-instrumenten. Hij is tevens verantwoordelijk voor het inspecteren, repareren en onderhouden van deze apparatuur om ervoor te zorgen dat ze goed werken. hij werkt ook de navigatiekaarten bij en markeert de locaties van de bakens.
baker
een soort kraamverzorgster. Ze begeleidde de vroedvrouw en was al een paar dagen voor de bevalling in huis. Ieder dorp had in de twintigste eeuw verschillende bakers. Bron: wikipedia.
barbier
Een barbier houdt zich bezig met het scheren, knippen en verzorgen van baarden en snooren. Tevens is hij vaak herenkapper.
bedrijfsboer
persoon die tegen loon een boerenbedrijf technisch en economisch leidt
betonvlechter
Een betonstaalvlechter of ijzervlechter is een bouwvakker die op de bouwplaats wapeningen maakt voor betonconstructies zoals funderingen, vloeren, wanden, kolommen of lateien.
bevolkingsagent
Controleert de bevolkingsregisters
bewaarsman, lees hier meer over dit beroep
bezembinder
bierbottelaar
lees over het café te Linde bierhandel en bottelarij
Oud Aalten
bierhuishouder:
kroegbaas.
blauwverver.
is iemand die, bijvoorbeeld gebruikmakend van de kleurstof indigo, kleding blauw verft, bijvoorbeeld een pak, tot op het zwarte af. Kleding laten verven was goedkoper dan nieuwe kleding aanschaffen. Vroeger werd dit veel gedaan, meestal als men 'in de rouw was'.
ble(e)kersknecht
zie post van Ida over de blekerijen dd 25-08-2023
borstelmaker
Maakte bezems van varkenshaar, stevige straatbezems, schrobborstels, handborstels of varkenshaarkwasten. En meer, want hij levert ook handwerk. Bijvoorbeeld borstels om afvoeren mee schoon te maken, of hele fijne borstels voor het reinigen van reageerbuisjes. Borstelmakers uit de vorige eeuw kochten hun varkenshaar bij de voddenboer. Het varkenshaar werd in sodawater gewassen, aan kleine stokjes gebonden en vervolgens een paar uur gekookt.
Bron: zuiderzeemuseum.nl
boschbaas
bos(ch)wachter
brander:"
stoker van brandewijn of jenever; kolenbrander; arbeider die in een steenbakkerij de winddroge stenen opstapelt om te laten bakken; arbeider die wol reinigt met gebruik van brandbak.
Bron: vele handen: gids van historische beroepen
brievengaarder
brievenbesteller op een klein dorpje
broodventer:
iemand die met een korf brood de klanten langs ging. Dit leverde een armoedig bestaan op. Broodventers verkochten hun (eigen) gebakken brood ook huis aan huis ('abonnement), makkelijk voor de moeders van grote gezinnen. Ze hoefden op deze manier niet elke dag naar de broodwinkel. In Rotterdam waren het vaak franchise bakkers van de Meer & Schoep.
cacaobewerker
bewerkte cacao en maakte dit eetbaar tot een lekkernij.
centrifugist
Bedieners machines en installaties, assemblagemedewerkers bedienen industriële en landbouwmachines en -apparatuur.
claviger
(conciërge )aan een gymnasium
commies (of kommies) der rijksbelastingen
werd aangesteld door lokale en provinciale overheden en moest op grenspunten als havens, postkantoren, telegrafiebedrijven, spoorwegen en/of landsgrenzen de voorkomende administratieve zaken rondmaken, zoals de heffing van belastingen," bron: historiek.net.
zie ook Wikipedia als voorganger van douanebeambte
aangevuld door Ida dd 31-08-2023
commisionair
Iemand die op eigen naam en tegen loon of provisie op order of voor rekening van een ander daden van koophandel (bijv. effecten of graan) verricht en overeenkomsten sluit.
conducteur der brievenmalen.
Brievenmaal is een zak waarin de brieven verzonden worden
confiseur
Banketbakker
coupeur:
een coupeur of coupeuse (kleermaker of naaister) naait nieuwe kleding of vermaakt bestaande kleding voor klanten.
courantier:
nieuwstijdingschrijver oftewel een journalist (bron: Encyclo.nl)
darmzouter
Een darm werd gezouten voor het maken van worst
diacoon
in de protestantse Kerken de mannelijke functionaris die arbeid verricht op hetzelfde terrein als de diacones, dus in de dienst van barmhartigheid. De Nederlandse Broederschap der Diakonen ontstond in 1889 en verkreeg later erkenning van de Nederlands Hervormde Kerk. De diaconen worden o.a. te Heemstede opgeleid.
Bron:Ensie.nl
distributie, ambtenaar bij de
Nederland was tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal en vocht dus niet mee. Maar de inwoners werden wel geraakt door de voedseltekorten die tijdens deze oorlog ontstonden. Daarom was er een systeem van voedseldistributie ingesteld: het eten ging ‘op de bon’. In 1920 was er weer voldoende voedsel
Doodgraver
graaft een graf en maakt het na de begrafenisceremonie ook weer dicht. Maar het is ook nog iets anders.
emailleur
Vuurwerker, zie emailleren
emballeur
inpakker, verpakker
fabrieksbaas:
ploegbaas op een fabriek.
fabrikant van gebreide goederen (spreekt voor zich)
gaarder veergelden
lees hier meer over het Nijmeegse veer
gasstoker:
gas werd geproduceerd in gasfabrieken door water en stoom door verhitte kolen te jagen. De bedieners van de ovens werd gaststoker genoemd.
gouvernementspandhuisdienst, Controleur bij de.
Hier meer informatie
granietvloerlegger
mogelijk terrazzolegger lees meer over terrazzo op deze wikipedia-pagina
grutter
1) kruidenier;verkoper van grutterswaren (verouderd) ambacht
2) iemand met als beroep het maken van boekweitgrutten
handlanger:
Veenarbeider die de onderste turf uit en dikke laag hoogveen naar boven gooide.
herbergier:
ook wel waard: beheerder van een herberg (plaats waar men tegen betaling kan overnachten, eten en drinken).
Bron: encyclo.nl
hippodroom
Soort circus
hoepelmaker
wilgenstokken worden verwerkt tot hoepels om de duigen van boter- en haringvaatjes bijeen te houden
Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij, commies bij de
houtvester
van Hare Majesteit de koningin op 't Loo
huidenzouter
Het beroep van huidenzouter was in het verleden een belangrijk ambacht. Het was de taak van de huidenzouter om de huiden van dieren te conserveren en te bewerken, zodat ze geschikt waren voor gebruik in de leerindustrie.
huisbewaarder
huzaren ,wachtmeester der
intendant:
werkzaam bij de Intendance (krijgsmacht) De intendance in een krijgsmacht is een dienst die zorgt voor het beheer van voorraden en bezittingen.
controleur eener Israëlische gemeenschap
Lees meer over de Joodse gemeenschap in Arnhem
kantonnier
is de aanduiding voor een vaste arbeider belast met het dagelijkse onderhoud van wegen en sluizen.
kantoorlooper:
persoon die voor een kantoor boodschappen doet en gelden int.
karreman:
iemand die met een kar rijdt, voerman, bestuurder van een kar, iemand die met een kar iets vervoert. Vervoerde klei van de walkplaats op zijn kar naar de vormplaats.
walkplaats:" De klei werd hier in dunne lagen opgebracht en onder voortdurende toevoeging van water met blote voeten tot een plastische massa gekneed. Dit zware werk werd ‘walken’ genoemd. Na het walken was de klei gereed om gevormd te worden
zie dbnl
kleerenperser.
koffiehuishouder:
gelaghouder, kastelein etc.
bron: Encyclo.nl
kolentremmer
persoon die, op stoomschepen, de kolen uit de bunkers haalt en ze naar de stookplaat brengt
kooiman
of kooiker is een eendenkooihouder (en had vaak een kooikerhondje)
Kooldrager (kolendrager):
zorgde voor het opdragen en storten van kolen. Schijnt een beroep te zijn geweest dat dorstig maakte. Bij dronkenschap sprak men over “kooldragerszat”.
koperdrukker
Koperdruk is een techniek waarbij een afbeelding wordt gedrukt op een koperen plaat met behulp van een drukpers. De afbeelding wordt vervolgens overgebracht op papier of ander materiaal door middel van drukken. Koperdruk is een oude techniek die al sinds de 15e eeuw wordt gebruikt.
korporaal-kok
Kok b.v. bij de Koninklijke Marine.
Je begon als kok 3, dan kok 2, vervolgens kok 1 en dan korporaal-kok.
kuiper:
iemand die houten kuipen en vaten of tonnen maakt
Kunstdrijver:
Iemand die kunstvoorwerpen van metaal maakt. Drijven is een methode waarbij met een niet-snijdend gereedschap een versiering in het metaal, biv.zilver wordt aangebracht (gehamerd).
kunstenmaker.
geboren is in een woonwagen
lampenist
iem. die de zorg voor de lampen heeft, ze moet aansteken enz. (bij stations, treinen, aan boord, in de schouwburg enz.).
landman,
zou iemand zijn die meer land in eigendom of pacht heeft dan een landbouwer en vaak ook personeel in dienst had.(in een forum van geneanet.nl (2014) ook nog de volgende opmerking gevonden: onduidelijk omschreven begrip dat naargelang de periode en/of lokatie niet steeds dezelfde inhoud dekte)
landstormplichtige.
Lees het hele Wikipedia artikel over dit onderwerp.
"Mijn gedachte ging naar de Duitse "Landstorm Nederland" in WOII. Uit het artikel blijkt echter dat de bezetters misbruik maakte van de naam van de Vrijwillige Landstorm." aldus Rotjeknor
leraar in lichaamsoefeningen
Toch geen bijzondere omschrijving, maar is, aldus Rotjeknor, juist de officiële benaming, voor wat we gewoonlijk de 'gymnastiekleraar' noemen :)
De 'leraar in lichaamsoefeningen' volgt de HBO opleiding op de academie voor lichamelijke opvoeding en kan in iedere sport trainingen geven. Hij/Zij is dus multidisciplinair opgeleid.
likeurstokersknecht
helper (knecht) bij het vervaardiger van likeuren, (sterk) alcoholische dranken, die met kruiden, vruchten en suiker zijn bereid.
lompengaarder
voddenopkoper ook voddenraper, lompengaarder, -handelaar, lorrenboer, lorrenman, morgenster, voddenboer, -man -raper, tagrijn, uitdrager. Een voddenman, in sommige delen van Nederland ook wel lorrenboer genoemd, was iemand die oude kleren opkocht en weer doorverkocht voor de fabricage van papier of poetskatoen.
En soms werd ook de, nu zeer beladen, term Lompenjood gebruikt. ‘Wat ouds!’ was een standaard straatroep van zogenoemde vodden- of lompenjoden. Veel (joodse) straathandelaren werden erg geplaagd, vooral door straatjongens. Cornelia Carolina Margaretha Luyken (1805-1872) weidde er in 1853 nog een gedicht aan, wat overigens slecht werd ontvangen.
loopknecht
Man of jongen, belast met het doen van boodschappen voor een winkel of ander bedrijf.
luchtschommelhouder
lees hier meer over de luchtschommel(houder) en kermisfamilies
