S.O.S. Antwerpen (1820-1946)

Wil je weten waar Antwerpenaren aan dood gingen? Help dan mee om het Antwerpse doodsoorzakenregister in te voeren!

Current status

  • 10.952 scans
  • 748 participants

  • 10.952
    • 5.1% Unusable
    • 100% Double entered
    • 100% Validated data
    Double entered 100%
  • 10.952
    • 5.1% Unusable
    • 100% Double entered
    • 100% Validated data
    Validated data 100%

Project info

S.O.S. ANTWERPEN (1820-1946)

Wil je weten waar Antwerpenaren aan dood gingen? Help dan mee om het Antwerpse doodsoorzakenregister in te voeren!

Wil je meer weten over cholera, tuberculose, Spaanse griep, kanker of andere doodsoorzaken in de negentiende en twintigste eeuw? Wil je weten wie toen de slachtoffers van epidemieën waren? Of waar Antwerpenaren aan dood gingen tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog? Ben je nieuwsgierig naar de kindersterfte en doodgeboorten in het verleden? Of welke beroepen toen slecht voor de gezondheid waren? Dan kunnen we jouw hulp gebruiken!

De bron: het Antwerpse doodsoorzakenregister

Tussen 1820 en 1946 stierven in de havenstad Antwerpen bijna een half miljoen personen. Het stadsarchief Antwerpen bewaart een uniek register waarin voor elke overledene in die periode naast de naam, overlijdensdatum, leeftijd, beroep, burgerlijke staat, ook de doodsoorzaak wordt vermeld.

Antwerpen is uniek omdat het doodsoorzakenregister zo’n lange termijn en zo’n grote en diverse bevolking bestrijkt. Het is bovendien een van de weinige plaatsen waar het doodsoorzakenregister bewaard is gebleven. Omwille van medische privacy werden lang geleden de registers in de meeste Belgische gemeenten vernietigd.

Met jouw hulp willen we dit handgeschreven register overtikken en omzetten in een digitale databank. 

Wat gebeurt er na afloop met de data?

De databank wordt dan voor iedereen toegankelijk. Via de website van het stadsarchief Antwerpen zal je de databank op naam, voornaam, doodsoorzaak, overlijdensdatum enz. kunnen doorzoeken. Niet alleen genealogen zullen hier blij mee zijn, maar ook een brede waaier aan wetenschappers zoals historici, sociologen en medici. Zij zullen hiermee wetenschappelijk onderzoek kunnen doen. Met S.O.S. Antwerpen wordt alvast een belangrijk stap in die richting gezet.

Het project: S.O.S. Antwerpen

S.O.S. Antwerpen staat hier voor Sociale Ongelijkheid in Sterfte. Aan de hand van de databank zullen we in kaart kunnen brengen wat de gezondheidsverschillen waren tussen jong en oud, man en vrouw, gehuwd en ongehuwd, arm en rijk, migranten en autochtonen, bewoners van het centrum van Antwerpen en de buitenwijken.

Zo zal S.O.S. Antwerpen het mogelijk maken om de ontwikkelingen in de volksgezondheid te onderzoeken en vragen te beantwoorden zoals

  • Hoe evolueerden sociale verschillen in sterfte in de tijd?
  • Wie profiteerde het eerst van de economische en medische vooruitgang?
  • Welke sociale klassen en beroepsgroepen waren het kwetsbaarst, en bleven dat het langst?
  • Waar teisterden epidemieën zoals cholera en pokken het meest?
  • Wie waren de slachtoffers van kanker, hart- en vaatziekten, enz.?
  • Welke inwoners stierven ten gevolge van moord of doodslag?

S.O.S. Antwerpen is een samenwerking tussen het Queteletcentrum voor Kwantitatief Historisch Onderzoek en het Instituut voor Publieksgeschiedenis van de Universiteit Gent, het Centrum voor Stadsgeschiedenis van de Universiteit Antwerpen, het Stadsarchief Antwerpen en Histories vzw.

Wil je meer weten over ons project en ons team, ga dan naar www.sosantwerpen.be

Hoe kan je helpen?

Je kan helpen om de handgeschreven gegevens uit het Antwerpse doodsoorzakenregister in te voeren in onze digitale databank.

Maak hiervoor een account aan op Vele Handen (linksboven via de knop AANMELDEN) en log in. Keer terug naar de pagina van S.O.S. Antwerpen en meld je aan (via de knop MEEDOEN AAN DIT PROJECT). Ga vervolgens naar de knop INVOEREN. Gelukt? Je kan starten!

Maar vergeet niet om eerst de invoerinstructies goed te lezen! Laat je zeker niet afschrikken door de lengte van onze handleiding. Die is vooral bedoeld om je zoveel mogelijk te helpen. Eigenlijk komt het erop neer dat je de gegevens uit het register zo letterlijk mogelijk overneemt. Na enkele regels te hebben ingevoerd, verloopt de invoer gewoonlijk vlot. 

Onder het tabblad voorkeuren kan je kiezen uit welke periode je graag scans wilt invoeren. Je kan kiezen uit zes periodes:

  • 1820 - 1828 (voltooid)
  • 1829 - 1859 (voltooid)
  • 1861 - 1866 (voltooid)
  • 1873 - 1926 (voltooid)
  • 1927 - 1940 (voltooid)
  • 1941 - 1946 (voltooid)

Via het invoerplatform krijg je een scan uit het doodsoorzakenregister te zien. Die scan bevat de gegevens van een 40-tal overledenen. Op elke rij wordt een overleden persoon vermeld. In de kolommen vind je informatie over die overledene zoals naam en voornaam, overlijdensdatum, beroep, burgerlijke staat, doodsoorzaak, enz. Eenmaal je al deze gegevens hebt overgetikt in de specifieke invoervelden, is jouw scan afgewerkt. Daarna kan je met de volgende scan beginnen!

Heb je moeite om sommige woorden te lezen? Wij stelden een aantal hulpdocumenten op die je kan consulteren. Toch nog vragen? Geef ons dan zeker een seintje.

Naast de invoer van de gegevens uit het register, kan je in een latere fase ook deelnemen aan de analyse van de gegevens en de communicatie-activiteiten van het project. Hou daarom zeker onze website en onze sociale media in het oog!

Wat levert het jou op?

Naast eeuwige dankbaarheid voor jouw bijdrage tot het genealogisch en wetenschappelijk onderzoek, kan je ook punten verdienen. Per ingevoerde scan ontvang je 6 Vele Handen punten. Na de controle ontvang je nog eens 6 punten. Binnenkort maken we bekend waarvoor je die punten dan kan verzilveren.

Hoe kan je ons contacteren?

Voor technische problemen, vragen of opmerkingen in verband met de invoer van het doodsoorzakenregister, kan je hiernaast terecht op het forum van Vele Handen.

Heb je andere vragen of suggesties, stuur dan gerust een email naar sosantwerpen@ugent.be

Wil je meer weten over de achtergrond en het verdere verloop van ons project, consulteer dan zeker onze website www.sosantwerpen.be en volg ons op https://twitter.com/sosantwerpen of https://www.facebook.com/SOSAntwerpen/